Posts

ऋतुका रङहरु खोज्ने कवि कुमाराज

Image
- सूर्यप्रकाश कँडेल -  खासमा उनी शिक्षक हुन्, पढाउँछन् । नेपालमा १९ वर्षसम्म शिक्षण पेशामा रहेका उनले हाल दक्षिण अष्ट्रेलियाको राजधानी शहर एडिलेडमा पढाउँछन् । नौ वर्षअघि पढ्नका लागि अष्ट्रेलिया हानिएका उनले टिइएसओएल मा स्नातकोत्तर तहको पढाई पूरा गरे । टिइएसओएलको पूरा रुप टिचिङ इंग्लिस टु द स्पिकर्स अफ अदर ल्याङ्ग्वेज हो । यसको अर्थ अन्य भाषी वक्ताका लागि अंग्रेजी शिक्षण भन्ने हुन्छ । सारमा बुझ्नु पर्दा उनले दक्षिण अष्ट्रेलियाको एडिलेडस्थित टेक्निकल एण्ड फरदर एजुकेसन नामक सरकारी क्याम्पसमा अंग्रेजी विषय पढाउँछन् । यस क्याम्पसमा उनले पढाउन थालेको ४ वर्ष भयो । त्यसअघि उनले २ वर्ष मिरिडियन भोकेसनल कलेजमा पढाए । उनी हुन्, रत्ननगर ६ बछौली घर भएका कवि कुमाराज सुवेदी । हो, उनी कवि हुन् । नेपाली भाषामा मात्र नभई अंग्रेजी भाषामा समेत उनले कविता लेखेका छन् । उनले लेखेका अंग्रेजी कविताहरुको संग्रह ‘द कलर्स अफ स्प्रिङ’ वैशाख महिनाभित्रै विमोचन हुँदैछ काठमाडौँमा । यस कवितासंग्रहको प्रकाशन साहित्यपोस्ट डट कमले गरेको हो । यसमा ७७ वटा छोटा कविता समावेश छन् । उनले लेखेका नेपाली कविताहरुको संग्रह २०८० सा

प्रवासको छटपटीले जन्माएको ‘अमेरिका अनुभूति’

Image
– सूर्यप्रकाश कँडेल – अमेरिका अर्थात् स्वप्नभूमि । अमेरिका अर्थात् अवसरको भूमि । अमेरिका अर्थात् कर्मलाई फलदायी बनाउने भूमि । जति नै प्रशंसा गरे पनि कम हुन्छ अमेरिकाको बारेमा । आकर्षणको चुलीमा रहेको यही भूमिमा दुई दशकभन्दा बढी समय बिताए सुभाष घिमिरेले । अमेरिकामा सुखमात्र नभई दुःखको समेत साक्षात्कार गरेका घिमिरेले प्रवासको छटपटीलाई समेटेर बेलाबखतमा लेखिएका अनुभूतिलाई पुस्तकको रुप दिए । घिमिरेले प्रवासको छटपटी समेटेर तयार पारिएको पुस्तक हो, अमेरिका अनुभूति ।  चितवनको पश्चिम रामपुरमा २०२९ साल पुस २४ गते जन्मिएका घिमिरे आमा रमा र बुबा रामकृष्णका जेठो सन्तान हुन् । उनी एक भाइ र एक बहिनीका दाजु हुन् । दुर्गा निमावि (हाल मावि) विजयनगरबाट ६ कक्षासम्मको पढाई पूरा गरेपछि उनले रामपुर माविमा पढे । २०४४ सालमा रामपुर माविबाट एसएलसी पास गरेका घिमिरेले रामपुर कृषि क्याम्पसबाट २०५१ सालमा बिएस्सीएजी उत्तीर्ण गरे । त्यसपछि एक वर्ष लहान प्राविधिक शिक्षालयमा कृषि विषय पढाए । २०५४ सालमा लोकसेवा परीक्षा उत्तीर्ण गरेर कृषि प्रसार अधिकृतमा नाम निकालेपछि बबरमहलमा एकहप्ते तालिम लिए । तालिमपछि नियुक्तिपत्र पाए ।

गैँडाकोटका गतिशील गोपी

Image
– सूर्यप्रकाश कँडेल – बग्नु नदीको धर्म हो । गति समयको कर्म हो । स्थिर रहनु हिमालको विशेषता हो । खासमा अस्थिर ब्रह्माण्डमा स्थिर केही पनि छैन । हामीलाई लाग्छ, पृथ्वी स्थिर छ तर होइन । यो आफ्नो अक्षमा घुमिरहेको छ सूर्यलाई केन्द्र बनाएर । गतिशील पृथ्वीमाथि रहेका सबै कुरा अस्थिर छन् वा भनौँ गतिशील छन् । गति नै जीवन हो भन्ने बुझेका कवि, लेखक, निर्देशक, कलाकार गोपी सापकोटाले आफ्नो जीवनलाई गतिशील बनाए । उनी ताल झैँ स्थिर बसेनन्, नदी झैँ बगिरहे साहित्यिक यात्रामा, जीवनको गोरेटोमा ।  कविताबाट सुरु भएको उनको साहित्यिक यात्रा नाटकहुँदै अहिले आख्यानमा आइपुगेको छ । डेढ वर्षअघि पहिलो आख्यान काँचो कागज पाठकमाझ ल्याएका गोपीले सम्भवतः अर्को वर्ष दोस्रो आख्यान पाठकसामु प्रस्तुत गर्ने छन् । त्यसपछि निबन्ध र संस्मरणको सँगालो आउने खुलासा गरेका छन् गैँडाकोटे गोपीले कुराकानीका क्रममा । जीवन निर्वाहका लागि गरिने कर्मसँगै साहित्यको यात्रामा अगाडि बढिरहेका गोपी गैँडाकोटबाट काठमाडौँ पुगे । अहिले केही वर्षयता उनी बेलायतमा छन् । सन् २०२२ मा दोस्रो पटक उनी गैँडाकोट आइपुगेका छन् । अघिल्लोपटक उनीसँग भलाकुसारी गर्ने म

व्यक्तिगत पीडाको साहित्यिक महत्व हुँदैन : पौड्याल

Image
-  सूर्यप्रकाश कँडेल -  शिक्षण पेशाबाट सेवानिवृत्त उदय अधिकारी नेपाली र अंग्रेजी साहित्यको गहन अध्ययन गर्ने उम्दा पाठक हुन् । गतवर्ष प्रश्न नामक अन्तर्वार्ताको सँगालो पुस्तक प्रकाशित भएपछि उनी लेखकको कित्तामा समेत उभिएका छन् । नेपालका साहित्यकारहरुलाई पछ्याइरहने बानी परेका अधिकारीले प्राध्यापन पेशामा रहेका समालोचक, कवि एवं लेखक महेश पौड्याललाई डेढ दशकदेखि पछ्याइरहेका रहेछन् । उनै अधिकारीले पौड्याललाई गरेका २२ प्रश्न र तिनको जवाफ समेटिएको पुस्तक हो ‘फेसिङ अ लिटिल भल्क्यानो’ । नेपालीमा अथ्र्याउँदा ‘सानोतिनो ज्वालामुखीको सामना’ भन्न सकिएला । यो पुस्तक शनिबार एक समारोहबीच चितवन साहित्य परिषद चितवनको सभाहलमा विमोचन गरिएको छ । त्यसो त व्यक्तिगत पीडाको ज्वालामुखी सबैसँग हुन्छ । जीवनको कुनै कालखण्डमा पाइएका दुःख र खाइएका हण्डरको वर्णन जसले पनि गर्न सक्छ तर पौड्यालले त्यस्तो ज्वाला ओकलेका छैनन् पुस्तकमा । ‘फेसिङ अ लिटिल भल्क्यानो’ भित्र के छ त ? बिस्तारै खोतल्दै जाऊँला । अहिले भने पौड्यालकै केही भनाइ यहाँनिर राखौँ । पौड्यालका अनुसार उनले यस पुस्तकमा व्यक्तिगत पीडाका कुरा करिब पाँच प्रतिशतमात्र

किताब पढ्नु भनेको तपस्या नै हो : प्रहरी उपरीक्षक प्रकाश मल्ल

Image
 //सूर्यप्रकाश कँडेल// सुर्खेतका प्रकाश मल्ल काठमाडौँबाट प्रहरी सेवामा प्रवेश गरे । २०५८ सालमा प्रहरी निरीक्षकका रुपमा सेवा प्रवेश गरेका मल्ल पदोन्नतिहुँदै २०७७ साल वैशाखदेखि प्रहरी उपरीक्षकका रुपमा कार्यरत छन् । भरतपुरस्थित नेपाल प्रहरी शिक्षालयको उनी निमित्त प्रमुख हुन् । शान्ति कायम गर्न संयुक्त राष्ट्रसंघीय प्रहरी मिसनमा हाइटी, पूर्वी टिमोर र दक्षिणी सुडानमा समेत खटिएका मल्लको पुस्तक पढ्ने सोख छ । उनी अंग्रेजी र नेपाली भाषमा लेखिएका आख्यान र गैरआख्यान पुस्तक पढ्छन् । पुस्तक पढ्नुको तीन कारण बताउँदै मल्ल भन्छन्, ‘हामी बसिरहेको समाजलाई बुझ्न, हामी कोबाट शासित छौँ ? यो कति उचित वा अनुचित छ ? भन्ने बुझ्न अनि देशको इतिहास र सभ्यता बुझ्न ।’ मल्लले कलेज पढ्दासम्म थुप्रै आख्यान पढे । तीमध्ये उनलाई मन परेका केही आख्यानमा बसाइँ, मुनामदन, शिरीषको फूल, दोषी चश्मा लगायत छन् । अहिले उनी आख्यानभन्दा गैरआख्यान पुस्तक बढी पढ्छन् । गैरआख्यानतर्फ उनको रुचिका क्षेत्र राजनीति शास्त्र, दर्शन शास्त्र, राजनीतिक इतिहास, वातावरणीय अर्थशास्त्र प्रमुख छन् । सन्दर्भ सामग्रीका रुपमा उनी अंग्रेजी पुस्तक बढी पढ्छ

विकूको यात्रा : मासिक ५० पैसादेखि क्युआर कोडसम्म

Image
 सूर्यप्रकाश कँडेल/ गैँडाकोटका २६ जना युवा मिलेर ३१ वर्षअघि बचत अभियान सुरु गरे । अहिले सुन्दा अचम्म लाग्छ, उनीहरुले जनही महिनाको ५० पैसाका दरले १३ रुपैयाँ जम्मा गर्थे । २६ जनाको समूहको नाम थियो विजय युथ क्रेडिट कोअपरेटिभ युनियन । यही युनियनको छोटकरी नाम हो विकू । विकूको ५० पैसाबाट सुरु भएको आर्थिक समृद्धिको यात्रा अहिले क्युआर कोडसम्म पुगेको छ । विकू बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लिमिटेडको गैँडाकोट नगरपालिका–८, विजयनगरमा केन्द्रीय कार्यालय छ । नवलपरासी (ब.सु.पू.) मा विकूका १९ वटा र छिमेकी जिल्ला चितवनमा ३ वटा सेवा केन्द्रहरु छन् । केन्द्रीय कार्यालय र सेवा केन्द्रहरुबाट विकूले एटीएम, एसएमएस, स्मार्ट बैंकिङलगायत पछिल्लोपटक क्युआर कोड प्रविधिबाट ग्राहकलाई सेवा दिँदै आएको छ ।  विकू बचतका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत माधव पौडेल बुधबार दिउँसो गैँडाकोट–७, गैरीमा भेटिनुभयो । लस्करै ठाउँठाउँमा मकै पोल्न बसेका महिलाहरुमध्ये एक ४९ वर्षीया सुमित्रा दराईको मकै पसल अगाडि भेटिनु भएका पौडेलले दराईलाई क्युआर कोड हस्तान्तरण गर्नुभयो । उहाँसँगै आएका विकूका दुई जना कर्मचारीले दराईलाई क्युआर कोडबाट पैसा तिरेको कसर

गैँडाकोट नगरपालिका प्रमुख, उपप्रमुखसहित अधिकांश वडाध्यक्ष जित्यो काँग्रेसले

Image
 /सूर्यप्रकाश कँडेल/ स्थानीय तह निर्वाचनमा गैँडाकोट नगरपालिकाको प्रमुख, उपप्रमुख र १८ वडामध्ये ११ वडाध्यक्षमा नेपाली काँग्रेसले जितेको छ । नेकपा एमालेले ६ वडाध्यक्ष र नेकपा माओवादी केन्द्रले एक वडाध्यक्ष जितेका छन् । मतगणनाको अन्तिम परिणामले नेपाली काँग्रेसलाई गैँडाकोटमा स्थानीय सरकार संचालनका लागि सुविधाजनक बहुमत दिएको छ । गैंडाकोट नगरपालिकाको अन्तिम नतिजा अनुसार नगर प्रमुखमा नेपाली काँग्रेसका मदनभक्त अधिकारी १६ हजार ४५५ मत ल्याई विजयी भएका छन् । उनका निकटतम प्रतिद्वन्द्वी नेकपा एमालेका छत्रराज पौडेलले १३ हजार ६०६ मत पाएका छन् । नगर उपप्रमुखमा नेपाली काँग्रेसकै शान्ति कोइराला १६ हजार ११४ मत ल्याई विजयी भएकी छिन् । उनको निकटतम प्रतिद्वन्द्वी तुलाराम पौडेलले ८ हजार ६४० मत ल्याएका छन् । गैँडाकोट वडा नम्बर १ मा नेपाली कांग्रेसका सुरेन्द्रप्रसाद रेग्मी १ हजार ४७२ मत ल्याई विजयी भएका छन् । उनका निकटतम प्रतिद्वन्द्वी नेकपा एमालेका ध्रुवप्रसाद अधिकारीले १ हजार ४३१ मत ल्याएका छन् । वडा नम्बर २ मा कांग्रेसका प्रकाश सापकोटा १ हजार ५४२ मत ल्याई विजयी भएका छन् । उनका निकटतम प्रतिद्वन्द्वी नेकपा एम